Title
eng Amanqaku (IMVO_1885-03-30_i014)
Found in Newspaper
Article Type
xho Article
SubType of Article
eng News Summary
Language
Newspaper Code
eng IMVO_1885-03-30
Identifier
eng IMVO_1885-03-30_i014
Word Count
eng 492
Print Page
eng IMVO_1885-03-30_p002
Page Spread
eng 2.4-2.5
Start Page of Article
eng 2
Print Column
eng 4
eng 5
Coder
eng Sipile Nqiyama
UKUDUTYUI.WA kwabantsundu ngapandle kwesizatu umhlaumbi ngesizatwana esingepi. kukolis' ukuman' ukwenziwa kutshanje, waye umteto ungabonakali kuvakaliswa ngokokuba wenze umzekelo ngaba bantu. Kodwa siyavuya ukusibona isishichelo se Koloni.—Isishicilelo esisoloko sibaze amehlo—sisalatisa ingca- mango zoluntu ngendawo ebite kutshanje yazikataza kunene intliziyo zamakowetu. I-Cupe Mercury izitabatele inkatazo yokupicota indawo yomfo ontsundu owadutyulwa ngumfana we Bulu e Bur- ghersdorp, ate u-Rulumente ngokoyikiswa luluvo Iwama Bulu akona abengafuni ukuba enziwe luto uwabo lowo wase lesuka lonto eyinikela emantyini ete yona yamkulula ngokundla imali. I-Cane Argus yenjenje elayo ngenye into ekwa- yeyolohlobo:— ' Akutandeki ukusingisa utete ngenani elikulu kunene elibonakele kumapepa alapa e-Koloni kwezinyangana zimbalwa zidlulileyo, apo ate amafama, ngokukodwa akwezi ziqingata zingase mpumalanga, amana ukuba namatyala okudubula abantsundu Ezindawo akukafuti eziti zixoxwe ngokunzulu. Kuti ukuqala ukuvakala kwendaba kutiwe uye wazinikela ngokwake umntu lowo mhlaumbi kukutshwe yimantyi ipepa lokuba abanjwe, izeke lime ityala kuba lilindele ijaji. Emva koko O ! Igqweta lakomkulu alivuma.. nga ukummisela ityala lomotn, kungenjalo ukululwe zi jury, kunqabeke ngoko ukuteta ngomntu ogwetyelweyo oziva emsulwa naye ngokwasemtetweni. Emayivunywe kananjalo indawo yokokuba kukumatuba ambalwa kupela angade umntu ukuzihlanganisela isiqu sake kufuneke edubule, nokudubula adubule umntu ongenampu yena ontsundu.'' KUSAND' ukutetwa kule jaji e-Monti, ityala elidliwe ama £30 ,'eponti) ngalo ifama elo ebelidubule um-Xosa lifun' ukumenzakalisa, kuba imbumbulu ingene etangeni endodeni leyo. Ifama lizilandulele ngokuti, um-Xosi limdubule kuba ebengena pasi; latike nokudubula oko belimoyikisa njekodwa. Umpu lowo ubewungxashe imbumbulu, kodwa isi- tuba besisikulu pakatikwabo—ibe iziyadi ezipakati kwe 1,000 no 1,200. Ngesimilo ifama elo pofu ngumfo onobubele; kodwa ke okokuba ebomoyikisa, ibe iyinina angayikupeli emoyeni imbumbulu leyo? UDLIWO abadliwe ngalo abantsundu e- Bayi ngamagwangqa akona ibe ' lolu- mdaka' kanye. Siyakolwa okokuba ezo club zohla zibuye ziqubisane, lushiyeke lumi endaweni yalo kanjako uzuko Lwa- badlali-bola abantsundu. Bati abadliwa abo kambe ukuzikusela bonabebebize Iqe- la Lesibini lalo club iyi Port Elizabeth ingelilo elokuqala, koko kute ekumanzali- sweni kwabo bakuba sebesemhlaba ba- bona sebejongene neqela Lokuqala, elaze- kayo ukuba lilelokuqala kuyo yonke i- Koloni kuba lazikupa tya zonke ezinye i club ngemidlalo eyayise Bayi ngexa lemidlalo yeholide. Bate besate mandla babona ukuba zizo ezinkunzi, ba- ngenelwa yintaka. Iqela le Port Eliza- beth Club lingene kuqala lapuma ne 180, bate bayaya kungena aba ntsundu baye bebona ukuba lile elinani. Batiwe qwaka qwakake ngamangeno okuqala ba- puma ne 13 ! Ngawesibini amangeno abo lipele ixesha besahlanganise i-11. Siva okokuba ukutunyelwa kweqela Lokuqala e-Bayi ukuya kudlala nabantsundu, ku- bangelwe nakukuba ebete ama Xosa apa alikupa ibuto le Albert Club. SICELWA ngu Mr. Gontshi ukuba simva- kalisele lendawo : Ngendawo yetyala lika Maqashelo no Nolentyi—lokubulala, elibe lipambi kwa- le jaji, yalenyanga e-Qonce, elibuye labu- yiselwa emva lamiselwa ijaji ezayo. Ndi- funa ukwazisa ngoku ukuba mna gqweta lake ndiqutyulwe zimantyi zalapa ngelo- tyala ndite ndisalindele mna isamana ye- tyala ukuba yotunyelwa ngexesha kuba- banjwa ndaziswe nam gqweta labo, nje- ngesiko, suke bamtumela umbanjwa nje ngapandle kokundazisa. Ndiyotuka se- ndilibona ityala emapepeni. Yiyoke le- nto ibange ukuba ndingabiko e-Qonce e-.Jajini, nento ebange ukuba umbanjwa axele ngam ngokungabiko. Xa ndazisi- weyo ngexesha umsebenzi wam ndimele ukuwugcina. A. GONTSHI. Aloeville, Kentani, March 18, 1885.