IsiXhosa Intellectual Traditions (IsiXIT) Digital Archive

Kuyabonakala ukuba lomnyaka uyakuba nondyebo kunene kwabasapilileyo, kutembeka nokuba wobashiya nezifundo ezininzi zokuyeleka, bakugcine abakupiwayo bangafeketi ngako. Kanjalo bafunde ukuzitoba, bahlale bemsekelezile lowo batene qwe nayo, bamzukise ngempahla, nemali, nokudla abazuzisayo, bangati akubaliza, akubagosisa, basuke babe ngo Bed'idlaba, bangamkataleli. *** Zininzi inimpi zake, no sitwayi abo, kwanayo lemvula, kwa- nezinyo ozisafingayo zisiza, ziza kwakuti, kuba sode silunge, akuncedi Into ukujubalaza komntu, apikisane no Mdali wake. Yonke into engumntu emhlope nentsundu mayizilumkele uhlobo ozipote ngalo impahla egosiswe ngazo. Nokuba ngabagosiswe ukuquba umsebensi welizwi, nokuba ngabagosiswe ngolaulo, nokuba ngabagosiswe ngantonina, mabayilungiselele ingxelo yobugosa babo. ku Lowo wongamele konke, kuba kungeko namnye oyakusinda embuzweni esilindileyo sonke ngabanye, nangobuzwe beta, ku Lowo usigosisileyo. *** Kalokunjo ilizwi liyahamba kumacala onke. Baninzi abazi- nikela e Nkosini. Awudliwa ngambengwana umbuso wezulu, asikwama gama ongamileyo, nalungileyo ngokwase bantwini, njengoko ungabona kubaliwe ematyeni asemancwabeni, kokwe zenzo ezipuhlileyo zengqoboko, esingena sikwa silima, ezinga sekeleze ludumo banini, ezinge ngawo amagqabi njekodwa, amagama emisebenzi esiyipeteyo emhlabeni apa, kanti asiye- nzeli lowo siti situnywe nguye, sizifumanela amagama nje kodwa. sisekeleze inzuzo pantsi kweli gama, kanti kupela ke oko. Bonke abanjalo nokuba ngaba lipina ibala newonga labo, iko imini ekuya kuba nzima kubo ngayo, kuba kuza ongena kete, nalu cawu-cawu, kuba ubadale ngagazi nye bonke abantu, wabamisela ndlelanye yokusinda nokuba sebe ngobanina. *** Amakomkulu omhlaba angenelwe kuncuncuteka, akolisile ukungenelwa ngositwayi bengxakeko, enjalo nje aya kulukuta ezindaweni zawo, ngati kuko into emkayo, nepungukayo, elahlekayo. Ate abe dume ngamandla asuke angama vemve ati anokwazi asindwa koko kwazi, sekucivelwa nazimpukwana ezingento, ingonyama ireqelwa ngu cwete, intsontelo zot'ambo ebanjiswe kulo, inyati itsheewe imisipa, ayina kuzinceda namhla ngempondo zayo. *** Lenteto yonga iqwemeshile kwaba ngayicoseleleyo, kanti iyatyalusela kwaboyicoselela, kuba ayidulusile, into enayo ingxutile. Lonk'ilizwe limagad'ahlabayo, sonke sesi mfani- nye, akuko ungahleka omnye kunonyaka nje. Sonke sipotula ngobe ncuka. Umntana ufana nonina komhlope nakontsundu, kuba lo utetayo ngayo lembandezelo, akaketi usibope nga bande 'nye. Ke ngoko malupele uqayiso kuti sonke sikangele sibone apo sone kona siziziqu, sizintlanga, siguquke. Asikunceda nento ukwenza intyolane yokumane besiti abatile koniwe ngabatile, abanye belibele kukuti:—' Itempile ka Yehova, itempile ka Yehova, itempile ka Yehova inati,' njengoko bake bazilibazisa ngalonto o-Sirayeli kanti bayatshona. . *** Kaloku nje ngati zifikile imini ezaxelwa ngu Ntsikana wati, ' Umhlaba uya kuba yingqonga, abantu baya kwenza umzu- ngulo kuyo lentaba ka Ndoda, nokuba zonke izizwe ziya kuhlanganisana pantsi kwayo lentili ye Afrika.' Kubonakala kunjalo okunene, kuyazungulwa, akuko cala, impahla lubojo- ngela, iti inganeno kwe Nciba ibe ingapesheya, abantu baxela izinthlwa, akuko cala elilona lililo. Konke kupelile, kunjalo nje kuya kugqibelela, imibuso iyapela, akuko wona unguwo umiyo, yinkohla. *** Iwu! Zimkilel! Yemka imipefumlo yenzala ka Adam, zemka iremente notywala, umqomboti. Vela uwuhlabe kuwo onke amacala, ipulo lika Yehova lipume kuzo zonke indawo zizingele kulo elopulo lika Nqina izingola imipefumlo. Vuka Zion, pakamisa amehlo ako, yambata amandla, amatsha. *** Kuyemkiwa, kuyabotshwa emhlabeni. Lenkosana sasiku- hlela sibulisa kuyo ingu 1885 ifike umzi yawupata gadalala. Baninzi abemkileyo zimbumbulu zendlula, bedutyulwa bofuna ukuzinceda ngelabo ; abanye bagaulwe ngesifo nozi ngqakaqa. Abanye bemkile ngamapango ndawonye nabantwuna bubo. Abanye basezintolongwoni, begwetyolwo irninyaka ngento ngento. Kunjalo nje kuxa lomfo ungu 1885 uxubayo ngoku, kuxa asongeleyo ukuba abanye noko sebelime kangaka nje, lamazimba abasa kuwadla. *** Azi ngobani na abaya kuti Ah! 1886, abaya kuwubona lomnyaka uzayo. Kodwa kuluvuyo ukwazisa ukuba inkosi lomnyaka ungu 1885, noko unentsizi ezingaka, nemipanga, ekuziliweyo kulo lonke elimiweyo, baninzi abazinikeleyo, nabasazinikelayo nanamhla e Nkosini. Kwesi sitili sipetwe ngu Rev. P. J. Mzimba, i Nkosi isebenza imimangaliso. Lomfundisi uyasebenza impela imini nobusuku, umsebenzi wake uyasikelelwa ngokungu mangaliso, Yanga i Nkosi yamazulu ingausikelela nangapezulu koko, wonke umsebenzi wayo opetweyo zizicaka zayo ezimhlope nezimnyama. Wanga u Moyo, wayo ingawutoba kuzo zonke iremente ezipantsi kwe langa, napakati kwelifa le Mvana, imiginwa. Zanga zonke izicaka zayo zingema ngenyawo ziwushumayeze umzi ngokute nqi, kuba, asiqondi, asazi, asiziqondi impau ezenzekayo ngala maxesha, ngati zinimba zento esezayo. *** Bangazilibazisa abanye ngemibuzo eti, ' Ipi na lomiqondiso, zipi na ezo mpau uteta ngazo?' impendulo iti, Funda izi Balo nziti nqi, kanjalo funda amapepa amazwe ngamazwe, woti wakwenjenjalo ube namanakani okuqonda ukuba elixesha asililo olokuqondela pantsi kupela, njenge hangu yona nto iqondela pantsi kube kupela.