2505_SKCPN

Oograbies

Oograbies

K 2917 AA

Toponymica Hottentotica: A2 (H-Z)

17.125

-29.125

12.5 km radius

eng Gordon 1779 ms 2 2 '... uit Een Lang Mergers Drie Myl O.N.O. Parelleǃ Aan de Kust van Daar lays Oe'Garabe Door Nebucadnesar Genaam ... 'Ibid, Kaart AG 7146' Oegarabe Merger '. Melting 1814 Travel Moritz 28/4 209 '... At that time we found a source named OeGrawip; But now no source is available anymore ... 'Backhouse 1840 Narrative 535' ... WE Rode ... Over Sandy Ground, On Which The Fresh Traces of the Gembok's Feet Were Numerous, To OeG Grawep, Or Footjes Kraal, Where There is something a hole of good water ... 'Ibid, op landscare' Oog Grawap '. Judge 1845 Kaart 'Ugrabip'. OOK by Grundemann 1867 Mission Atlas 'Ugrabip'. Hahn TH 1879 Kaart 'ǃ UXORABIS' OP KWADRAAT 2917. Schultze 1904-5 Anuk 148 '... in Klein-Namaland near Oograbies ...' Ibid. 167 'Luxorabes: O'Orbies, groundwater places in the sand, about 13 English miles east of Port Nolloth harbor. 'Where (one animal) with the claw (ǃ US) water dug (Xora) has'. ' Ibid. 116 '... Uchorabis (probably ǀ U- Xorabe-S)'. Krenz FK 1974 Boer Aantekening 'ǀ U-XORABIS = with spades or hands or hooves to rise sicker water with brackish taste'

afr Gordon 1779 ms 2 2 '...uit een lang gebergte drie myl o.n.o. parelleǃ aan de kust van daar legt Oe'garabe door Nebucadnesar genaamt...' Ibid, kaart AG 7146 'Oegarabe gebergte'. Schmelen 1814 Reisen Moritz 28/4 209 '...zu jener Zeit fanden wir dort eine Quelle namens Oegrawip; aber jetzt ist keine Quelle mehr da...' Backhouse 1840 Narrative 535 '...we rode...over sandy ground, on which the fresh traces of the Gemboks’ feet were numerous, to Oeg Grawep, or Footjes Kraal, where there was a hole of good water...' Ibid, op landkaart 'Oog Grawap'. Richter 1845 kaart 'Ugrabip'. Ook by Grundemann 1867 Missions-Atlas 'Ugrabip'. Hahn Th 1879 kaart 'ǃUxorabis' op kwadraat 2917. Schultze 1904-5 ANUK 148 '...im Klein-Namaland bei Oograbies...' Ibid. 167 ' lUxorabes: O’ograbies, Grundwasserstellen im Sand, ca. 13 englische Meilen östlich vom Hafen Port Nolloth. ‘Wo (ein Tier) mit der Klaue (ǃus) Wasser gegraben (xora) hat’.' Ibid. 116 '...Uchorabis (wahrscheinlich ǀu- xorabe-s)'. Krenz FK 1974 Boer Aantekening 'ǀU-xorabis = Mit Spaten oder Handen oder Hufen aufzugrabendes sicker Wasser mit brackigem Gesmack'

eng Only Backhouse and Schultime, also Krenz, give statements, Schultze actually two, and Gordon writes a suction consonant sign before the second component. The first member is oe, u-, o'o and oo, from which together with the G- of the next member is a natural and eye habit, written as a standalone unit, at least at Backhouse. Schultze declares this u- in one case as aǃ U-s = 'claw' (with which the 'animal' excavates water), in the second case as a ǀ u = 'brackish (water)', eg. with Okiep and other place names with the ingredient. Now we look at the second member, then we are hit by two specific facts. Schultze chose a word that is not preceded by a suction patch, while Gordon told that this 'mountain' was called by one of the Khoekhoian members of his said, namely by Nebekadneser or Pedro, it specifically heard it The name, as it was heard in the intercourse, then write it itself as -grabies. But for his distraction he changes it [deliberately?ǃ to -exorabes = 'Kleines Wasserloch' (Kr.- at xora = '(im river sand) nachaxy graben'. Actually, it is strong when we note that Schultze itself knows the word ǀǀ Garus and translates with
'Regenwasserloch' (Anuk 164) - It has a Schnalz and a -A- ǃǃ However, it is clear why he rejects it: He wants the word for 'Graafwater', because in one statement, the name 'means with the claw in the sand to water dig', in the other statement it is 'Brak Graafwater'. So a ǀǀ garus or 'rainwatergat' he can not use, even if it fits in phonetically. He must, so it looks, change the usual verdict to fit in his own statement, viz. of Graafwater, in Nama 'Xorabes'. This intentionality, so transparent, let us doubt the validity of its distraction. In fact, he is somewhat uncertain where he goes out or fromǃ U-S = claw, or of ǀ U = Brak, salty. A possible reason for the intentional change of the undoubtedly heard -grabies to -xorabic (reread the citation of him with the unmistakable hearing 'Eograbies' and 'O'ograbies') is that he knew Hahn's card. Hahn, the etinologizing and 'restorative', introduced the tradition of a -exorabes. With that, Hahn has a certain meaning, and that of Mr Krenz rests on that clearly wrong form. It is worth noting that the farms are registered as Eograbies No. 523/1958 and (adjacent) Eograbies-West No Nam.f. 2-8 (LG. With the same coordinates of 2917 AA). To the ground word -gra- can o.i. is not doubted, and therefore a distraction must be rejected on a completely undocumented and o.I. Fabricated form support.
Then Backhouse's statement of the meaning remains, a statement he has heard on the spot for more than sixty years before Schultze's visit in 1904-5. It's 'Footjies Brader'. We go out of this, then the OE or U- indeed equals Namaǃ U-S = 'Klaa, Huf' (Rest 1960 DNW 35), for 'Foot- (Jies)'. Would it concern the many gemsbok tracks that Backhouse told? The game was then apparently abundant at this former fountain. 'Kraal' is in Nama Lhara (with middle tone) and will match the -g (a) ra- of the place. The vowel (-A) is right, and Gordon's sucker is also here, so that the current H-for the old G- a glotalization of the skelnel is not uncommon in Old Cape or in place names. The -bis is up to the location suffix. So: the 'place (-bel) of the kraal (Lhara) at the wildlife track (ǃ U-di)', or simply 'footstepskraal', 'Footjies kraal', as one possibility. The derivation of Backhouse earns O.I. The preference.
As said, it is about a 'Eograbies' farm, divided into two, located east of Port Nolloth. The track runs over the farm, the station also is called Eograbies, likewise the post office, and already Gordon calls the 'mountain'. In the place list, it is spelled Ougrabiesberg, a very large distance away, on K 2918 BC, about halfway between Steinkopf and Pofadder on Veillet's map. Whether this Ougrabiesberg as the farm must be declared, is uncertain. In fact, it appears at Veillet that the mountain is placed on a (other) with the same name and coordinates as the mountain, but veillet does not spell them with an old, but also here with an OO. cf. Ograbie. Alternative non-inland name of Nebuchadnezzar (cf. not.

afr Alleen Backhouse en Schultze, ook Krenz later, gee verklarings, Schultze eintlik twee, en Gordon skryf ’n suigkonsonantteken voor die tweede kompo- nent. Die eerste lid is Oe-, U-, O’o- en Oo-, waaruit saam met die g- van die volgende lid ’n Oeg- en Oog- geabstraheer is, geskryf as ’n selfstandige eenheid, altans by Backhouse. Schultze verklaar hierdie U- in die een geval as ’n ǃU-s = 'klou' (waarmee die 'dier' water uitgrawe), in die tweede geval as ’n ǀu = 'brak(water)', soos bv. by OKIEP en ander plekname met die bestanddeel. Kyk ons nou na die tweede lid, dan word ons deur twee bepaalde feite getref. Schultze het met sy '-xorabes' ’n woord gekies wat nie deur ’n suigklap voorafgegaan word nie, terwyl Gordon wat vertel dat hierdie 'gebergte' deur een van die Khoekhoense lede van sy gesêlskap so genoem is, naamlik deur Nebekadneser of Pedro, dit spesifiek gehoor het. En ten tweede bevat sy -xorabes ’n -o- wat in geen enkele vroeë optekening voorkom nie. Gordon het 'garabe, Schmelen -grawip, Backhouse Grawep en Grawap, Richter -grabip, en as hy die uitspraak van die naam weergee soos dit in die omgang gehoor is, dan skryf Schultze dit self as -grabies. Maar vir sy afleiding verander hy dit [opsetlik?ǃ tot -xorabes = 'kleines Wasserloch' (Kr.-R. 1969 NW 47), by xora = '(im Riviersand) nach Wasser graben'. Eintlik val dit sterk op as ons daarop let dat Schultze self die woord ǀǀgarus ken en vertaal met 'Regenwasserloch' (ANUK 164) - dit het 'n schnalz en 'n -a- ǃǃ Dit is egter duidelik hoekom hy dit verwerp: hy wil die woord vir 'graafwater' he, want in die een verklaring beteken die naam 'Met die klou in die sand na water grawe', in die ander verklaring is dit 'Brak graafwater'. 'n ǀǀGarus of 'reentwatergat' kan hy dus nie gebruik nie, al pas dit foneties die beste in. Daaront moet hy, so lyk dit, die gewone uitspraak verander om by sy eie verklaring in te pas, nl. van graafwater, in Nama 'xorabes'. Hierdie opsetlikheid, so deursigtig, laat ons twyfel aan die geldigheid van sy afleiding. Trouens, hy is self bietjie onseker waar hy uitgaan of van ǃu-s = klou, of van ǀu = brak, souterig. ’n Moontlike rede vir die opsetlike verandering van die ongetwyfeld gehoorde -grabies tot -xorabies (herlees die sitaat van horn met die onmiskenbare gehoorde 'Oograbies' en 'O'ograbies') is dat hy Hahn se kaart geken het. Hahn, die etiniologiserende en 'herstellende', het die tradisie ingevoer van 'n -xorabes. Daarmee het Hahn ’n bepaalde betekems uitgeskil, en die van mnr Krenz berus juis op daardie duidelik verkeerde vorm. Dit is die moeite werd om daarop te let dat die plase geregistreer is as Oograbies nr 523/1958 en (aangrensend) Oograbies-Wes nr Nam.F. 2-8 (lg. met dieselfde koördinate van 2917 AA). Aan die grondwoord -gra- kan o.i. nie getwyfel word nie, en daarom moet ’n afleiding verwerp word wat op 'n heeltemal ongedokumenteerde en o.i. gefabriseerde vorm steun. Dan bly Backhouse se verklaring van die betekenis oor, ’n verklaring wat hy ter plaatse verneem het meer as sestig jaar voor Schultze se besoek in 1904-5. Dit is 'Voetjieskraal'. Gaan ons hiervan uit, dan is die Oe- of U- inderdaad gelyk te stel met Nama ǃu-s = 'Klaue, Huf' (Rust 1960 DNW 35), vir 'voet- (jies)'. Sou dit betrekking he op die baie gemsbokspore waarvan Backhouse vertel het? Die wild was toe blykbaar volop by hierdie eertydse fontein. 'Kraal' is in Nama lhara- (met middeltoon) en sal ooreenstem met die -g(a)ra- van die pleknaant. Die klinker (-a-) is reg, en Gordon se suigklap is ook hier, sodat die huidige h- vir die ou g- ’n glottalisasie van die velaar is, nie ongewoon in Ou-Kaaps of in plekname nie. Die -bis is op te vat as die lokativerende suffiks. Dus: die 'Plek (-bis) van die kraal (lhara-) by die wildspore (ǃu-di)', of gewoonweg 'Voetspoortjieskraal', 'Voetjieskraal', as een moontlikheid. Die afleiding van Backhouse verdien o.i. die voorkeur. Soos gesê, gaan dit hier oor ’n plaas 'Oograbies', verdeel in twee, geleë ten ooste van Port Nolloth. Die spoor loop oor die plaas, die stasie heet ook Oograbies, insgelyks die poskantoor, en reeds Gordon noem die 'gebergte'. In die Pleknaamlys word dit gespel Ougrabiesberg, 'n baie groot ent weg, op K 2918 BC, ongeveer halfpad tussen Steinkopf en Pofadder op Veillet se kaart. Of hierdie Ougrabiesberg soos die plaas verklaar moet word, is onseker. Trouens, dit blyk by Veillet dat die berg op ’n (ander) plaas le met dieselfde naam en koördinate as die berg, maar Veillet spel hulle nie met 'n Ou- nie, dog wel ook hier met ’n Oo-. Vgl. ook OGRABIE. Die Blankes se alternatiewe nie-inlandse naam van Nebukadnesar (vgl. Gordon) het verdwyn, spoorloos. Terloops gesê, ons merk dat hierdie plek op die Topografiese reeks 1974 vel 2916 Springbok ingeskryf is as 'Augrabies', 'n spelling wat nie met ons afleiding verenigbaar is nie.

966