3510_SKCPN

Gamgois

Gamgois

S 1817

Toponymica Hottentotica: B (A-Z)

17.5

-18.5

50 km radius

eng Hartmann 1904 Kaart 'ondera (ǀǀ Gam- ǀǀ gois)'. Sprigade Moisel 1904 Warsk 'Ondra (Gamgois)'. Krenz FK 1977 Boer Aantekening 'ǀǀ GAM = water; 11Gois = lies, run. Where the water is open '

afr Hartmann 1904 kaart 'Ondera (ǀǀGam-ǀǀgois)'. Sprigade-Moisel 1904 Kriegsk 'Ondra (Gamgois)'. Krenz FK 1977 Boer Aantekening 'ǀǀGam = Wasser; 11gois = liegt, lauft. Wo das Wasser offen liegt'

eng We have no other direct explanation for this Khoekhoian name. Mr Krenz supports Dr Hartmann's spelling, literally 'water location', located in a panishing area of ​​Grootfontein District east of the Etosha Pang area. Also undera (today, No. 308) statement does not provide any help. Undera means 'feel (place),' according to Kohler 1958 Heimatkalender 102 - The Khoekhoense and Hereroname removed semantically far apart. We have the suspicion that Dr Hartmann's first suction consonant was written off. The reason for the suspicion is the following. On the series SWA 1976 Skin 1816 Namutoni Le beside the farm, 308 and grinding on its eastern side, the farm Gutwohne 304. Apparently both were both placed before the subdivision. In such cases, the Khoekhoense name is usually the oldest ('The name was before the coming of the whites'), and the later whites' names are often a translation of the original name. Here it works well indeed. 'Excellence' is in Nama Xama (Rest 1960 DNW 28 under 'GIITE' as keyword). The whole then Xama ǀǀ Gois, and that means 'Excellence of Location', 'Welgely', possibly of a fountain (index -s, fern, sing.) The second member, 11goi, better, 11Goe-, means 'liege (allg.)' (Rest 39). Gamgois is then the old name of Gutwohne, and Gutwohne translates the old name , as we see it.

afr Ons het geen ander regstreekse verklaring vir hierdie Khoekhoense naam nie. Mnr Krenz steun op dr Hartmann se spelling, letterlik 'Waterligging', geleë in ’n panryke omgewing van Grootfontein distrik oos van die Etosha- pangebied. Ook Ondera (vandag plaas nr 308) se verklaring bied geen hulp nie. Ondera beteken 'Voel(plek),' volgens Kohler 1958 Heimatkalender 102 — die Khoekhoense en Hereroname le dus semanties ver van mekaar verwyder. Ons het die vermoede dat dr Hartmann se eerste suigkonsonant verkeerd afgeskryf is. Die rede vir die vermoede is die volgende. Op die reeks SWA 1976 vel 1816 Namutoni le naas die plaas Ondera 308 en gren- send aan sy oostelike kant die plaas Gutwohne 304. Blykbaar was albei voor die onderverdeling een plaas. In sulke gevalle is die Khoekhoense naam gewoonlik die oudste ('die naam was daar voor die koms van die Blankes'), en die latere Blankes se name is dikwels ’n vertaling van die oorspronklike naam. Hier pas dit taalkundig inderdaad goed. 'Voortreflik- heid' is in Nama xama- (Rust 1960 DNW 28 onder 'Giite' as trefwoord). Die geheel dan Xama-ǀǀgois, en dit beteken 'Voortreflikheid van ligging', 'Welgeleë', moontlik van 'n fontein (indeks -s, fern, sing.) Die tweede lid, 11goi-, beter, 11goe-, beteken 'liegen (allg.)' (Rust 39). Gamgois is dan die ou naam van Gutwohne, en Gutwohne vertaal die ou naam, soos ons dit sien.

_278